Regenerative Medicine

เวชศาสตร์ฟื้นฟูสภาวะเสื่อมของร่างกาย

คืออะไร เป็นมาอย่างไร

me and daughter 2

สเต็มเซลล์ เซลล์ต้นกำเนิดที่พระผู้สร้างได้กำหนดให้เป็นแหล่งกำเนิดและดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิตทั้งพืชและสัตว์
คุณสมบัติหลักของสเต็มเซลล์
ในมนุษย์ เมื่อ ไข่และอสุจิ มารวมกันเกิดการปฏิสนธิ แล้วมีการแบ่งตัวเรื่อยๆ ในระยะนี้เรียกว่า Totipotential Stem Cells ระดับสร้างคนได้ทั้งคน พบได้ภายใน 1-3 วันหลังการปฏิสนธิ
https://images.app.goo.gl/TpvSAXbPpZHxLhHn9

หลังจากนั้นเซลล์ก็จะแบ่งต่อไปอีก กลายเป็นก้อนกลมๆ กลวงตรงกลางเรียกว่า Blastocyst อายุครรภ์ 5-14 วัน ระยะนี้มันไม่สามารถกลายเป็นคนได้ทั้งคน แต่สามารถเจริญเติบโตเป็นเนื้อเยื้อทั้ง 3 ชั้นของคนได้ คือ ชั้นนอก Ectoderm ชั้นกลาง Mesoderm และชั้นในเรียกว่า Endoderm เช่นในลำไส้ของคน เยื้อบุลำไส้ด้านในมากจาก endoderm กล้ามเนื้อลำไส้มาจาก mesoderm และ พังผืดหุ้มด้านนอกของสำไส้มากจาก Ectoderm เป็นต้น
https://images.app.goo.gl/pNiDLua6SeCnUPhw5

สเต็มเซลล์ประเภทนี้เรียกว่า Pluripotential Stem Cells
หลังจาก 14วัน สเต็มเซลล์แต่ละสายการเจริญเติมโต แยกวงกันไปอีก พวก Ectoderm ก็เจริญเติบโตเป็นเซลล์เฉพาะกลุ่ม Ectoderm ไปเป็นเซลล์สมอง ส่วน Mesoderm ก็เจริญเติบโต เป็นกล้ามเนื้อ กระดูก ไขมัน พังผืด เม็ดเลือด ฯลฯ ส่วน Endoderm เจริญไปเป็น ปอด เป็นต้น สเต็มเซลล์ชนิดนี้เรียกว่ามีศักยภาพเป็น Multipotential Stem Cells
https://images.app.goo.gl/2pwgbbrMpLBpD9Mv9

Multipotential Stem Cells จะยังอยู่กับเราหลังจากคลอดออกมาแล้ว เพื่อแพร่ขยายเซลล์ Duplicate และ เปลี่ยน Differentiate ทดแทนเซลล์เก่าที่ตายไป ซ่อมแซมเซลล์ของอวัยวะที่เสียหาย เป็นการรักษาตนเอง อีกทั้งต้านการตายของเซลล์ anti-apoptotic อีกด้วย

สเต็มเซลล์ลดลงตามอายุ

ถึงแม้ว่าหลังคลอดแล้ว เรายังมีสเต็มเซลล์ไว้ใช้อยู่ก็ตาม แต่ จำนวนสเต็มเซลล์จะลดลงตามอายุขัย สเต็มเซลล์ที่มีอยู่หลังคลอดจะเป็นสเต็มเซลล์ประเภท Mesenchymal Stem Cell ที่มีฤิทธิ์เป็น Multipotential ทั้งสิ้น จึงเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า Adult Stem Cells ส่วนสเต็มเซลล์อื่นเรียกว่า Embryogenic Stem Cells ตามหลักแห่งกฏหมายและศีลธรรม ไม่สามารถนำมาใช้ได้ เพราะหากนำมาใช้ ก็จะเป็นการฆ่าชีวิตของคน (ในปัจจุบันมีการพัฒนา Pluripotential Stem Cell จาก Multipotential Stem Cell(MSC) เรียกว่า Induced Pluripotential Stem Cell iPSC ซึ่งสามารถนำมาใช้ในงานวิจัยและพัฒนาเพื่อรักษาโรคได้)
ในระยะปีแรกของชีวิต เราจะมี MSC อยู่ค่อนข้างมาก เมื่ออายุ 1-12 ปี จำนวน MSC จะลดลงอย่างมาก และจะลดลงไปเรื่อยๆ
https://images.app.goo.gl/gKHEoND6Gb1CdByV6

เราได้สเต็มเซลล์มาจากไหน

ดังที่ได้กล่าวไปแล้ว สเต็มเซลล์มนุษย์ ขณะนี้ส่วนใหญ่ได้มากจากเลือด โดยเฉพาะจากสายสะดือเด็ก น้ำคร่ำ ไขกระดูก ฯลฯ
ปัจจุบันพบว่า ไขมันเป็นแหล่งสเต็มเซลล์ที่มีมากที่สุดในร่างกายของเรา ใน 1 ซีซีของ SVF(Stromal Vascular Fraction) มี สเต็มเซลล์ประมาณ 500000 เซลล์
ไขมันจึงเป็นแหล่งสเต็มเซลล์ที่ได้จากตัวเราเอง Autologous stem cell นอกจาก แหล่งอื่นๆที่ไม่ใช่จากตัวเรา Allogeneic stem cells

โปรดติดตามตอนต่อไป Fat is the Future

Fountain of Youth

เวชศาสตร์ฟื้นฟูสภาวะเสื่อมของร่างกาย